Whiplash

Een van de meest opvallende aspecten van het whiplashsyndroom is dat de klachten geruime tijd na het ongeluk kunnen ontstaan. Dit kan verschillen van een aantal dagen, weken of zelfs maanden na het (auto)ongeluk.
De klachten die optreden zijn over het algemeen: pijn, evenwichtsstoornissen en concentratiestoornissen. Meestal is er direct na het ongeluk wel last van duizeligheid en lichte hoofdpijn, maar de klachten zijn nog niet zo ernstig dat er niet meer normaal gefunctioneerd kan worden.
Van belang is te weten dat tussen de ernst van de verwonding en de erbij behorende klachten geen evenredigheid hoeft te bestaan: een (schijnbaar) gering trauma kan soms een zeer heftig en langdurig klachtenpatroon tot gevolg hebben.

Grofweg gezegd zijn de klachten ontstaan door een whiplashtrauma in te delen in de volgende categorieën:
• Hersenfunctiestoornissen:
Deze zijn onder te verdelen in 2 categorieën:
– Neurologische stoornissen, hieronder vallen de pijnklachten zoals hoofd- en nekpijn, maar ook spierzwakte in schouders en nek en vreemde gevoelssensaties, zoals tintelingen in de handen;
– Cognitieve functiestoornissen, deze hebben vooral betrekking op het verwerken van informatie. Hieronder vallen symptomen als concentratieverlies en vermindering van geheugencapaciteit.
• Functiestoornissen van het bewegingsapparaat:
Veel patiënten hebben last van een stijve nek en kunnen de normale bewegingen van het hoofd nog maar ten dele uitvoeren.
• Sensorische functiestoornissen:
Whiplashpatiënten hebben vaak last van overgevoeligheid voor licht en geluid of verandering van smaaksensaties.
• Hormonale stoornissen:
Bij veel vrouwelijk whiplashpatiënten is de menstruatiecyclus verstoord. Ook kunnen bij whiplashpatiënten veranderingen in het libido worden geconstateerd.
• Psychische stoornissen:
Bij psychische stoornissen zijn er vooral veranderingen in het karakter en het gevoelsleven van de whiplashpatiënt plaatsvinden. Zo kan iemand die voorheen opgewekt en actief was door een whiplashtrauma lusteloos en depressief worden.
• Ruggenmerg beschadiging:
Door de enorme klap die de nek bij het ongeluk heeft gehad, is het mogelijk dat het ruggenmerg beschadigd is. Daardoor kan er een stremming optreden in de slagaders die door het ruggenmerg lopen. Wanneer er niet meer voldoende verse aanvoer is vanuit de slagaders naar de hersenen, worden de functies van deze hersendelen verstoord.
De patiënt gaat daardoor bijv. slecht zien, overmatig zweten en wordt vergeetachtig. Hij slaapt slecht en heeft last van nachtmerries.
• Emotionele en psychische gevolgen:
De patiënt kan door zijn lichamelijke beperkingen zich gefrustreerd gaan voelen, vinden dat hij niet meer volledig deel kan nemen aan de maatschappij, zijn gevoel voor eigenwaarde verliezen en misschien zelfs vereenzamen.
De ernst van de whiplash en de manier waarop de aandoening vanaf het begin behandeld is, bepalen voor een groot deel in welke mate de emotionele stoornissen optreden. De omgeving speelt ook een grote rol hierin. Als de omgeving de klacht serieus neemt en de patiënt voelt zich met zorg en begrip omringt, dan zijn de gevolgen van een whiplash veel beter te accepteren en zal de patiënt sneller genezen.
Gemiddeld duren de psychische klachten net als de lichamelijke klachten anderhalf tot twee jaar vanaf de datum van het ongeval.

Bij een whiplashpatiënt zijn de volgende psychische symptomen te onderscheiden:
• Depressieve gevoelens;
• Slaapstoornissen;
• Angsten;
• Verlies van interesse;
• Overgevoeligheid;
• Persoonlijkheidsverandering;
• Gebrek aan concentratievermogen;
• Isoleren;
• Minderwaardigheidsgevoel;
• Faalangst;
• Onbeheerst gedrag vertonen;
• Hallucineren;
• Neiging tot zelfdoding.